Boşanmış Ailelerde Çocuk Psikolojisi: Etkiler ve Çözüm Yolları
Boşanma, yalnızca eşlerin birbirinden ayrılması değil, aynı zamanda çocuklar için de büyük bir yaşam değişikliğidir. Özellikle boşanmış aile çocuğu, anne ve babasının ayrılığıyla birlikte duygusal, sosyal ve psikolojik açıdan zor bir sürece girebilir.
Ebeveynlerin boşanma sonrası çocuğa yaklaşımları, bu sürecin ne kadar sağlıklı atlatılacağını belirleyen en önemli faktördür. Peki, boşanmış aile çocuğu psikolojisi nasıl etkilenir, hangi zorluklarla karşılaşılır ve ebeveynler bu süreçte nelere dikkat etmelidir?
🔒 Gizlilik & Etik İlkeler
🎓 Çocuk Psikoloğu
🗓️ İlk Görüşme: Değerlendirme
Boşanmış Aile Çocuğu Psikolojisi
Boşanmış aile çocuğu psikolojisi, çocuğun yaşına, kişilik özelliklerine ve boşanma sürecinin nasıl yönetildiğine bağlı olarak farklılık gösterebilir.
- Okul öncesi dönemde çocuk, boşanmayı anlamakta zorlanır. Ayrılığın kendi suçu olduğunu düşünebilir.
- İlkokul çağında öfke, kaygı ve suçluluk duyguları yoğun yaşanabilir.
- Ergenlikte kimlik gelişimi üzerinde etkiler görülebilir; asi davranışlar, başarısızlık ya da içe kapanma yaşanabilir.
Çocuğun en temel ihtiyacı, her iki ebeveyn tarafından da sevildiğini ve terk edilmediğini hissetmesidir.
Boşanmış Aile Çocuğu Hangi Zorlukları Yaşar?
- Güvensizlik duygusu: Ayrılık, temel güven duygusunu sarsabilir.
- Aidiyet sorunu: Hangi eve ait olduğunu bilmemek kafa karışıklığı yaratabilir.
- Okul problemleri: Dikkat dağınıklığı, başarıda düşüş.
- Davranış sorunları: Öfke nöbetleri, hırçınlık, sosyal geri çekilme.
- Kaygı ve depresyon: Özellikle ergenlikte daha belirgin hale gelebilir.
Boşanma Sürecinde Ebeveynlerin Yapması Gerekenler
- Çocuğu taraf tutmaya zorlamayın.
- Düzenli görüşme sağlayın; her iki ebeveynle de güvenli bağ devam etmeli.
- İletişimi açık tutun; soruları yanıtsız bırakmayın.
- Rutinleri koruyun; günlük yaşam değişmemeli.
- Duygularını paylaşmasına izin verin.
Okul ve Sosyal Hayat Üzerindeki Etkiler
- Arkadaş ilişkilerinde güvensizlik veya çekingenlik olabilir.
- Okul başarısında düşüş yaşanabilir.
- Rehberlik desteği ihtiyacı artabilir.
Okul, çocuğun ikinci güvenli alanı olmalı. Öğretmenlerin anlayışlı yaklaşımı süreci kolaylaştırır.
Profesyonel Destek Ne Zaman Gerekir?
- Sürekli kaygı, korku veya depresyon belirtileri göstermesi
- Akademik başarının ciddi şekilde düşmesi
- Arkadaş ilişkilerinden tamamen uzaklaşması
- Uyku ya da yeme problemleri yaşaması
Psikologlar oyun terapisi, aile terapisi veya bireysel danışmanlıkla çocuğa destek olabilir.
Dikkat Çekici: Boşanma, çocuğun hayatını olumsuz etkilemek zorunda değildir.
Sağlıklı iletişim, sabır ve sevgiyle çocuk bu süreçten güçlenerek çıkabilir.
Ailelerin En Çok Merak Ettikleri
1Çocuğumun Psikoloğa Gitmesi Gerektiğini Nasıl Anlarım?
▾
Her çocuk zaman zaman zorlayıcı davranışlar gösterebilir. Ancak bu durum uzun süre devam ediyor, çocuğunuzun günlük yaşamını, okul başarısını ya da sosyal ilişkilerini olumsuz etkiliyorsa bir uzmandan destek almak faydalı olur. Örneğin; sık öfke nöbetleri, içine kapanma, yoğun kaygı, kardeş kıskançlığı, dikkat sorunları, alt ıslatma, tırnak yeme veya tikler gibi durumlar uzman desteğinin gerekli olduğuna işaret edebilir.
2Seanslar Ne Kadar Sürüyor?
▾
Seanslar genellikle 45–50 dakika sürmektedir. Bu süre, çocuğun yaşına, dikkat süresine ve görüşmenin içeriğine göre esneklik gösterebilir. İlk görüşmelerde aile ile birlikte değerlendirme yapılabileceği için süre biraz daha farklılık gösterebilir. Düzenli seanslarda ise çocuğun dikkatini kaybetmeden verimli bir süreç sağlamak adına 45–50 dakika en uygun zamandır.
3Kaç Seans Gerekir?
▾
Destek sürecinde seans sayısı çocuğun yaşadığı sorunun türüne, derinliğine ve kullanılan yaklaşıma göre değişiklik gösterebilir. Bazı durumlarda 8–12 seans yeterli olabilirken, daha kapsamlı sorunlarda süreç 24 seansa kadar uzayabilir. Travma gibi derin etkiler söz konusu olduğunda ise daha uzun süreli görüşmeler gerekebilir. Seansların düzenli şekilde devam etmesi sürecin verimini artırır.
4İlk Görüşmede Neler Yapılır?
▾
İlk görüşme genellikle ebeveynlerle yapılır. Bu görüşmede çocuğun gelişim öyküsü, yaşadığı zorluklar ve ailenin beklentileri detaylı şekilde ele alınır. Ardından sürecin nasıl ilerleyeceği hakkında bilgi verilir ve aile ile birlikte sürecin hedefleri belirlenir. Sonraki seanslarda çocukla tanışma görüşmeleri yapılır. Bu görüşmelerde güven ortamı oluşturulur ve çocuğun kendini ifade etmesi desteklenir.
5Çocuğum Görüşmelere Gelmek İstemezse Ne Olur?
▾
Bazı çocuklar ilk başta yeni bir ortama girmekte ya da tanımadığı bir uzmanla görüşmekte çekingen davranabilir. Bu durum doğaldır. Görüşmelerde oyun, resim, hikâye ve yaratıcı etkinlikler kullanılarak çocuk için güvenli, samimi ve destekleyici bir ortam oluşturulur. Gerekirse ilk seanslarda ebeveynin kısa süreli katılımı da sağlanabilir.
6Aileler de Görüşmelere Katılıyor Mu?
▾
Süreç yalnızca çocukla sınırlı değildir; aile iş birliği önemlidir. Düzenli aralıklarla aile görüşmeleri yapılarak seanslardaki ilerleme paylaşılır ve evde uygulanabilecek öneriler verilir.
7Online Görüşme Mümkün Mü?
▾
Çocuklarla çalışmalar tercihen yüz yüze yürütülür; ancak ebeveyn görüşmeleri hem online hem de yüz yüze yapılabilir.