Unutqanlıq, Diqqət Dağınıqlığı və Konsentrasiya Problemi: Hansı Həkimə Getməli?

Bəzən bir işə başlayırsan, amma ilk dəqiqələrdə fikrin yayınırmı?
Telefon bildirişləri, beynindəki düşüncələr, sabahın planı derkən bir də baxırsan ki, iş yarımçıq qalıb.
Bu, odaklanma (konsentrasiya) problemi adlanır. Başlamaq asandır, amma davam etdirmək üçün diqqət və fokus lazımdır.

Konsentrasiya — beynini bir işə yönəldib orada saxlamaq bacarığıdır.
Amma sürətli həyat tempi və daim dəyişən vizual səs-küylü mühitdə bunu qorumaq, indi, bəlkə də heç vaxt olmadığı qədər çətindir.

⚡ Odaklanma Problemi Nədən Yaranır?

Səbəblər bəzən sadə, bəzən dərin ola bilər:

• Yuxusuzluq: Bədən kimi beyin də istirahətə ehtiyac duyur.
• Stress və narahatlıq: Həyat gərginliyi konsentrasiyanı parçalayır.
• Qidalanma: B12, D vitamini, dəmir və omega-3 çatışmazlığı diqqət pozğunluğu yarada bilər.
• Susuzluq: Bəzən sadəcə kifayət qədər su içməmək belə zehni yavaşladır.
• Neyroloji səbəblər: Bəzi hallarda bu, diqqət çatışmazlığı və hiperaktivlik pozğunluğunun (DEHB) bir hissəsidir.
• Mühit faktorları: Gürültü, çoxlu ekran, ardıcıl bildirişlər… Diqqəti toplamaq getdikcə daha da çətinləşir.

💡 Gündəlik Həyatdan Nümunələr

• Dərsə oturursan, amma 5 dəqiqə sonra telefona baxırsan — bu, “dərsə fokuslana bilmirəm” halıdır.
• İş yerində hesabat yazırsan, bir e-poçt gəlir, sonra bir mesaj… Yarım saat keçir, sən hələ birinci abzasdasan.
• Uşaq tapşırıq edir, amma bir müddət sonra qalemi yerə salır, ətrafda gəzir — bu, uşaqlarda diqqət dağınıqlığının tipik nümunəsidir.

Əgər bunlar sənə tanış gəlirsə, tək deyilsən.

👧 Uşaqlarda Diqqət və Konsentrasiya Problemi

Uşaqlarda diqqət dağınıqlığı daha aydın görünür.
Əgər uşaq tez-tez əşyalarını itirir, tapşırıqları yarımçıq buraxır, təlimatları unudursa — bu, diqqət probleminin göstəricisidir.

Bu vəziyyətdə uşağı danlamaq əvəzinə onu dəstəkləmək lazımdır:

“Bilirəm, bəzən fokuslanmaq çətindir. Gəl, bu tapşırığı birlikdə 10 dəqiqəyə edək, sonra qısa bir fasilə verək.”

Belə yanaşma uşağın motivasiyasını artırır və konsentrasiyanı tədricən bərpa edir.

🔎 Əlamətləri Necə Tanımaq Olar?

Xüsusi testə ehtiyac yoxdur — gündəlik davranışlar kifayətdir:

• Tez-tez unutqanlıq,
• Danışılanı izləyə bilməmək,
• Tez-tez xəyal qurmaq və fikrin yayınması,
• İşlərin yarım qalması,
• Sadə səhvlərdə artım.

Bunlar zehni yorğunluğun və diqqət zəifliyinin aydın göstəriciləridir.

🌿 Odaklanma Problemini Necə Həll Etmək Olar?

Əvvəlcə gündəlik vərdişlərə baxmaq lazımdır:

• Yuxunu tənzimlə: Gecə az yatmaq diqqətin ən böyük düşmənidir.
• Telefon bildirişlərini bağla: Fokus zamanı beynini yükləmə.
• İş mühitini sadələşdir: Masa təmiz və sakit olmalıdır.
• Qısa fasilələr ver: 25 dəqiqə işləyib 5 dəqiqə fasilə metodu (Pomodoro) çox faydalıdır.
• Nəfəs və rahatlama məşqləri et: Zehni tarazlıq konsentrasiyanı gücləndirir.
• Tapşırıqları hissələrə böl: Kiçik addımlarla irəliləmək daha effektivdir.

💊 Qeyd: “Fokus dərmanları” və ya “diqqət artırıcı tabletlər” yalnız psixiatr tərəfindən təyin oluna bilər.
Özbaşına dərman qəbul etmək əks təsir göstərə bilər.

🧩 Nə Zaman Həkimə Müraciət Etməli?

Əgər bu hal artıq həyat keyfiyyətinə təsir edirsə — yəni iş, dərs, yuxu və gündəlik fəaliyyətlər pozulursa, bu zaman psixiatr və ya nevroloq müayinəsi zəruridir.

Sadə analizlər, vitamin yoxlamaları və ya qısa terapiya seansları çox zaman böyük fərq yaradır.

🌸 Nəticə

Diqqət dağınıqlığı və unutqanlıq bəzən sadəcə həyat tempindən qaynaqlanır, bəzən də dərin psixoloji və ya neyroloji səbəblərlə bağlı olur.
Əsas olan — bu vəziyyəti görməzlikdən gəlməməkdir.

Unutma: Yorğun beyin deyil, dincəlməyə və sakitliyə ehtiyacı olan beyin var.
Konsentrasiyanı gücləndirməyin ilk addımı isə özünə qayğı göstərməkdir. 💛